Ba tuần tiếp theo diễn ra đơn điệu, ngày nào cũng như ngày nào, lặp lại một cách chính xác. Tấm chắn ngoài cửa sổ nâng lên hạ xuống đều đặn, những cơn ác mộng bám riết tôi từng đêm, buổi sáng chúng tôi trở dậy và lại bắt đầu diễn ra những việc y như ngày hôm qua. Tôi làm ra bộ bình thản, Hari cũng vậy. Đó là cứu cánh cuối cùng. Chúng tôi nói nhiều về chuyện sẽ sống như thế nào trên Trái đất, sẽ tìm một nơi ở ven một thành phố lớn, bàn tới cả cấu trúc của căn nhà tương lai, kế hoạch trồng vườn thế nào, thậm chí tranh cãi cả về những chuyện nhỏ nhặt như về… bờ rào… về ghế tựa trong vườn. Tôi có tin chăng dù chỉ một giây thôi vào những chuyện này? Không. Tôi biết rõ cái đó là không thể. Bởi vì cho dù Hari có sống sót sau khi rời xa Solaris chăng nữa thì cũng không thể bay tới được Trái đất. Bay tới đó chỉ có con người, mà con người thì lại có những giấy tờ của mình. Cuộc du hành của chúng tôi sẽ kết thúc ngay tại trạm kiểm soát vũ trụ đầu tiên. Người ta sẽ làm sáng tỏ mọi sự và sẽ tách chúng tôi ra. Trạm Solaris là điểm duy nhất, nơi mà chúng tôi có thể sống cùng nhau. Hari có biết điều này không. Rất có thể. Có một sự việc mới xảy ra làm cho tôi nghi ngại là có ai đó đã nói với cô về chuyện này.

Một đêm, vào lúc đang ngủ tôi chợt thấy Hari khẽ khàng trở dậy. Tôi muốn ôm cô vào lòng. Bây giờ, chỉ trong bóng tối im lặng chúng tôi mới tìm thấy những khoảnh khắc được tự do, được quên đi thực tại cay đắng và bế tắc. Hari không nhận thấy là tôi đã thức dậy, và cô tụt xuống giường trước khi tôi kịp vươn tay ra. Tôi nghe tiếng chân đất bước rón rén. Cơn ngái ngủ biến mất hẳn, tôi cảm thấy một nỗi sợ hãi mơ hồ.

– Hari! – Tôi ngập ngừng định gọi rồi lại thôi.

Tôi ngồi hẳn dậy trên giường. Ánh sáng ngoài hành lang lọt vào phòng qua khe cửa khép hờ. Hình như có tiếng thì thầm nho nhỏ. Cô ấy nói chuyện với ai?

Tôi tụt xuống giường, nhưng đôi chân run lên không muốn bước. Tôi đứng nghe ngóng một chặp, – yên lặng hoàn toàn, sau đó lại lên giường nằm. Đầu tôi nhức ong ong, máu dồn lên mặt. Tôi bắt đầu nhẩm đếm. Đến con số một nghìn thì thấy cửa mở ra không một tiếng động. Hari lách mình vào rồi đứng lặng như để nghe ngóng nhịp thở của tôi. Tôi cố gắng thở cho thật đều.

– Cris?… – Cô thì thầm rất khẽ.

Không nghe tôi trả lời. Hari nhẹ nhàng và nhanh nhẹn nằm lên giường. Nằm yên cạnh cô, tôi suy tính cách đặt ra câu hỏi. Nhưng tôi không sao mở miệng được, cuối cùng thì tôi hiểu rằng tôi sẽ không thể là người nói trước tiên. Độ khoảng một giờ sau tôi thiếp đi.

Sáng hôm sau cũng như mọi buổi sáng khác. Tôi quan sát Hari với vẻ hồ nghi, nhưng chỉ vào những lúc mà cô không thể nhận biết. Sau bữa ăn trưa, chúng tôi ngồi cạnh nhau, đối diện với cửa sổ. Ngoài kia những đám mây đỏ rực đang bay thấp. Trạm bơi giữa chúng giống như một con tàu. Hari đang đọc một quyển sách gì đó. Tôi chợt phát hiện ra rằng chỉ cần hơi nghiêng đầu một chút là tôi có thể nhìn thấy hình ảnh phản chiếu, dù không sáng rõ nhưng rất nét, của chúng tôi qua lớp kính cong của cửa sổ. Tôi thay đổi tư thế ngồi. Cùng lúc, qua tấm kính tôi nhìn thấy Hari liếc nhanh tôi, rồi sau khi tin rằng tôi đang mải ngắm đại dương, cô xoải người nửa nằm nửa ngồi, áp má vào chỗ thành ghế mà trước đó tôi đặt tay. Tôi tiếp tục ngồi im lìm một cách không tự nhiên, còn Hari thì cúi nghiêng đầu trên quyển sách.

– Hari, – tôi hỏi nhỏ. – Đêm qua em đi đâu?

– Đêm qua?

– Ừ.

– Anh… chắc là nằm mơ. Em không đi đâu cả.

– Có thể. Có thể là anh đã nằm mơ…

Chiều tối, khi đã nằm bên nhau, tôi lại bắt đầu nói về cuộc hành trình tương lai về Trái đất.

– Ôi em không muốn nghe về chuyện đó, – Hari ngắt lời tôi. – Đừng, Cris. Anh cũng biết là…

– Gì vậy?

– Không, không có gì.

Im lặng một lúc, rồi sau đó cô nói:

– Em muốn uống nước. Trên bàn có cốc nước quả ép hãy lấy giùm em, Cris.

Cô uống một nửa cốc, chỗ còn lại đưa cho tôi. Tôi không khát và cũng không muốn uống.

– Uống vì sức khỏe của em, – Hari cười nửa miệng.

Tôi uống một hơi. Nước quả ép có vẻ như hơi mằn mặn. Tuy nhiên tôi không chú ý tới chuyện đó lắm.

– Nếu như em không muốn nghe chuyện về Trái đất thì chúng ta nói về chuyện gì bây giờ? – Tôi hỏi khi cô với tay tắt đèn.

– Nếu như không có em thì anh có lấy vợ không?

– Không.

– Không khi nào?

– Không khi nào.

– Tại sao?

– Anh không biết. Anh từng sống cô đơn mười năm và đã không lấy vợ. Thôi đừng nói chuyện đó nữa, em yêu.

Tôi thấy hơi váng đầu, giống như là đã uống không dưới nửa chai rượu vang.

– Không, sẽ nói, nhất định chúng ta sẽ nói. Thế nếu như em yêu cầu anh?

– Cái gì? Yêu cầu anh lấy vợ? Vớ vẩn, Hari, anh không cần ai ngoài em.

Hari cúi sát xuống mặt tôi, hơi thở nóng bừng qua đôi môi. Sau đó cô siết tôi rất chặt trong vòng tay của mình. Cơn buồn ngủ không thể cưỡng được thoáng biến mất trong tôi.

– Anh hãy nói câu vừa rồi theo một cách khác.

– Anh yêu em.

Hari úp mặt xuống ngực tôi, hình như cô đang khóc.

– Hari, em sao vậy?

– Không sao. Không sao. Không sao! – Tiếng nói thổn thức của cô nghe nhỏ dần. Tôi cố mở mắt ra, nhưng không thể. Tôi không nhớ mình đã thiếp đi như thế nào.

Ánh sáng đỏ đánh thức tôi dậy. Đầu nặng như chì, cổ cứng ngắc. Tôi muốn lên tiếng mà không được lưỡi cứng đơ. “Có lẽ mình bị ngộ độc cái gì đó”. – Tôi nghĩ vậy và lấy hết sức ngóc đầu dậy. Quờ tay sang phía Hari, sờ thấy mền lạnh, tôi ngồi phắt dậy. Giường trống, trong phòng không có ai. Tôi nhảy xuống nền. Nhìn tôi lúc đó chắc là rất nực cười. Hai tay quờ quạng bám vào thành tủ và bàn, tôi loạng choạng như người say rượu đi tới buồng tắm trong đó không có ai. Ngoài hành lang và trong phòng thí nghiệm cũng vậy, không một bóng người.

– Hari! – Đứng giữa hành lang tôi gào lên. – Hari…

Tôi không nhớ rõ chuyện gì diễn ra tiếp theo. Hình như trong bộ đồ lót tôi đã chạy lồng lên khắp trạm. Tôi nhớ là đã chạy cả vào nhà ướp lạnh, đã đấm tay vào cái cửa đóng im lìm của nhà kho cuối hành lang. Có lẽ tôi đã chạy xuống tầng dưới đó không chỉ một lần. Tôi ngã sóng soài trên cầu thang, đã chồm lên và lại chạy đi đâu đó cho tới khi đến trước tấm cửa chắn trong suốt dẫn ra ngoài. Tôi đã đấm, đã xô đẩy tấm cửa kiên cố đó bằng tất cả sức mạnh của mình, đã thét gọi đại dương, đòi và cầu xin đây chỉ là một giấc mơ. Có ai đó bên cạnh đang cố giữ và lôi tôi đi. Sau đó tôi thấy mình đang ở trong phòng thí nghiệm, áo ướt đẫm nước lạnh, tóc nhớp nhúa, mũi và miệng cháy bỏng vì cồn. Tôi nửa nằm nửa ngồi trên một cái gì đó lành lạnh bằng kim loại và thở hổn hển. Snaut đang lúi húi bên tủ thuốc.

Tôi bỗng thấy bộ mặt ông ta cúi gần sát. Ông nhìn thẳng vào mặt tôi, chăm chú, buồn bã.

– Cô ấy đâu?

– Không có cô ấy.

– Nhưng… nhưng Hari…

– Sẽ không có Hari nào nữa. – Ông nói chậm rãi và nhìn tôi thăm dò.

– Cô ấy sẽ trở lại… – tôi thì thầm và nhắm mắt lại. Lần đầu tiên tôi không hề sợ hãi điều đó. Dù có là bóng ma của cô ấy đi nữa thì hãy cứ trở về! Tôi không thể hiểu nổi tại sao có lúc tôi đã sợ.

– Uống đi.

Snaut đưa cho tôi cái cốc chứa một thứ chất lỏng âm ấm. Tôi nhìn cốc rồi đột nhiên hất thẳng vào mặt ông ta cái chất nước đó. Ông lùi lại, lấy tay lau mắt, và khi mở được mắt ra thì đã thấy tôi đứng sát cạnh. Trông ông ta thật nhỏ bé…

– Đó là anh?

– Anh nói gì?

– Đừng giả vờ, tự anh biết tôi muốn nói gì. Đó là anh đã nói chuyện với Hari đêm nọ. Đó là anh đã bảo Hari cho tôi uống thuốc ngủ… Anh đã làm gì cô ấy? Nói đi!!!

Snaut vội vã tìm cái gì đó trong ngực áo, sau đó chìa ra một cái phong bì nhỏ. Tôi giật vội lấy. Không một chữ nào đề ngoài phong bì. Bên trong có một mảnh giấy gấp làm tư. Những chữ to, giống như của trẻ con, viết không thẳng hàng, tôi nhận ra nét chữ quen thuộc.

“Anh yêu dấu, chính em đã đề nghị Snaut làm việc này. Ông ấy là người tốt. Em đã lừa anh, thật kinh khủng nhưng không còn cách nào khác. Hãy vì em mà lắng nghe ông ấy, đừng làm gì hại tới mình. Anh đã rất tốt với em. Vĩnh biệt anh yêu dấu”.

Phía dưới có một từ đã bị xóa, nhưng tôi vẫn đọc được “Hari”. Cô đã viết, song lại gạch đi. Hãy còn một chữ cái nữa, không rõ H hay K gì đó, song cũng bị xóa nốt. Tôi tự trấn tĩnh được phần nào, tuy vậy vẫn còn lặng người đi, không nói được một lời.

– Thế nào? Anh đã làm thế nào? – Cuối cùng tôi hỏi.

– Để sau, Kelvin. Hãy bình tĩnh lại đã.

– Tôi đã bình tĩnh. Anh nói đi. Thế nào?

– Annihilator.

– Sao lại thế được? Cái đó hãy còn…

– À, cái máy của Rose đó không thích hợp. Sartorius đã lắp ráp một cái khác, nhỏ hơn. Nó có tác dụng chỉ trong vòng bán kính vài mét.

– Rồi sao? Cô ấy…

– Biến mất. Một chớp sáng và một luồng gió. Luồng gió nhẹ. Không có gì hơn.

– Anh nói rằng trong vòng bán kính nhỏ.

– Ừ. Chúng ta không có đủ năng lượng.

Tôi nhắm mắt lại.

– Trời ơi… Cô ấy… sẽ trở lại, sẽ trở lại…

– Không.

– Tại sao không?

– Không, Kelvin. Anh có nhớ cái đám bọt trào lên bữa nọ không? Kể từ lúc đó họ đã không thể trở lại.

– Không thể trở lại?

– Không.

– Anh đã giết cô ấy, – tôi nói nhỏ.

– Ừ. Nhưng nếu ở địa vị tôi anh có làm như vậy không? Trả lời đi!

Tôi bắt đầu đi đi lại lại rất nhanh trong phòng.

Sau đó dừng lại trước mặt Snaut:

– Nghe đây! Snaut chúng ta sẽ gửi báo cáo. Thử liên lạc thẳng với Hội đồng xem sao. Cái đó có thể thực hiện được. Người ta sẽ đồng ý. Nhất định là thế. Hành tinh sẽ bị loại trừ. Tất cả mọi phương tiện đều có thể được huy động, đều được phép. Chúng ta sẽ sử dụng vũ khí phản vật chất. Cái gì có thể chống lại được phản vật chất. Không có gì hết! Tuyệt đối không có gì! – Tôi quát lên, mắt mờ lệ.

– Anh muốn hủy diệt nó? Để làm gì?

– Cút đi! Hãy để tôi yên.

– Tôi không đi.

– Snaut!

Tôi nhìn vào mắt ông. Ông đáp lại bằng cái lắc đầu “Không”.

– Anh muốn gì ở tôi?

Snaut đi tới bên bàn.

– Thôi được, chúng ta sẽ viết, – ông nói. – Ở đây vấn đề bao gồm hai mặt. Thứ nhất – sự kiện. Thứ hai đòi hỏi của chúng ta.

– Có nhất thiết phải bàn tới chuyện đó ngay bây giờ không?

– Phải, ngay bây giờ.

– Tôi không muốn, hiểu không? Cái đó không liên quan gì tới tôi.

– Lần cuối cùng gửi thông báo đi cách đây hơn hai tháng, trước khi Gibarian chết. Chúng ta cần phải làm sáng tỏ những quy luật của sự xuất hiện…

– Anh có im đi không? – Tôi túm lấy ngực áo Snaut.

– Anh có thể cứ đánh tôi, nếu muốn. Nhưng dù sao tôi cũng vẫn sẽ nói.

Tôi buông ông ta ra.

– Thôi được, muốn làm gì tùy anh.

– Vấn đề là ở chỗ Sartorius cố giấu giếm một số sự thật. Tôi tin chắc như vậy.

– Thế còn anh thì không?

– Không. Bây giờ không cần nữa. Cái đó có quan hệ không chỉ tới chúng ta. Một điều đã trở nên rõ ràng là đại dương có khả năng thực hiện các hoạt động trí tuệ. Nó hiểu rõ cấu tạo, cấu trúc vi thể, cơ chế chuyển hóa của cơ thể chúng ta…

– Thật tuyệt. Sao anh dừng lại? Và nó đã làm một loạt, một loạt… thử nghiệm trên chúng ta. Một cuộc mổ xẻ tâm lý với mục đích nghiên cứu. Và phớt lờ tất cả những mục tiêu chân chính mà chúng ta muốn đạt tới, và vì chúng mà cả nhân loại trên Trái đất đang dõi theo chúng ta, nó đã làm cái trò nhảm nhí dựa vào cái vốn liếng ăn cắp được từ đầu óc chúng ta…

– Đó không phải là sự việc, thậm chí cũng không phải là nguyên cớ, Kelvin. Đó là giả thiết. Trong một ý nghĩa nào đó thì nó cũng đã chiếu cố tới những gì mà cái phần khép kín trong ý thức chúng ta mong muốn. Đó cũng có thể là một tặng vật tùy theo cách hiểu…

– Ôi, tặng vật! Trời đất!

Tôi bắt đầu cười sằng sặc.

– Đủ rồi! – Snaut quát lên và túm lấy tay tôi mà lắc.

Sau một hồi cười thỏa thích, tôi dường như tỉnh trí. Đi tới góc nhà, quay mặt vào tường, tôi nói:

– Tôi sẽ cố gắng không diễn trò điên rồ nữa.

– Không sao… Chúng ta sẽ kiến nghị điều gì.

– Anh cứ nói đi, tùy anh… Bây giờ tôi không thể. Cô ấy có nói gì với anh trước khi…

– Không, không nói gì. Theo tôi, chúng ta đã có cơ hi vọng.

– Hi vọng? Hi vọng cái gì? À, à… – Nhìn vào mắt Snaut tôi chợt hiểu: – Tiếp xúc? Hãy còn ít à? Còn chưa đủ sao? Cả cái trạm điên rồ này nữa… Tiếp xúc? Không, không. Tôi sẽ không dây vào.

– Tại sao? Kelvin, anh vô tình xử sự với nó như đối với một con người. Đặc biệt là lúc này. Anh đang căm thù nó.

– Còn anh thì không?

– Không. Kelvin, nó thực ra mù quáng…

– Mù quáng? – Tôi cảm thấy mình nghe lầm.

– Có lẽ, đó là theo cách hiểu của chúng ta.

– Tôi không hiểu anh muốn chứng minh cái gì từ điều vừa nói. Nếu như nó có thể làm sống lại, tạo nên một con người không nằm ngoài trí nhớ của tôi, và làm đạt tới mức từ mắt, cử chỉ, đến giọng nói cô ấy… Có nghĩa là nó có thể đọc tất cả những gì ở chúng ta như đọc một quyển sách. Anh có hiểu tôi muốn nói gì không?

– Hiểu. Tức là nếu muốn, nó có thể hiểu chúng ta.

– Tất nhiên. Chẳng lẽ cái đó còn chưa rõ ràng?

– Không. Nói chung là không. Bởi vì nó chỉ có thể tiếp nhận đơn sản xuất được diễn tả không phải bằng lời. Đó là bản ghi lưu giữ trong não, tức là cấu trúc anbumin. Trong não không có ngôn từ, không có cảm xúc nào cả. Ký ức của con người – đó chính là hình ảnh được ghi bằng ngôn ngữ của axit nucleít trên những tinh thể đa phân tử không đồng bộ. Nó đã lấy cái khép kín nhất, đầy đủ nhất, ghi dấu sâu đậm nhất, anh có hiểu không? Tuy nhiên nó không bắt buộc phải hiểu là cái đó có ý nghĩa thế nào đối với chúng ta. Cũng giống như chuyện, nếu như chúng ta có khả năng làm những symmetriada giống hệt những nguyên bản về cấu trúc vật liệu và hình dạng, rồi ném chúng xuống đại dương, nhưng không hiểu chúng nhằm mục đích gì, có ý nghĩa thế nào đối với nó.

– Có thể như vậy. Nếu thế thì nó hoàn toàn… có thể, nói chung là không muốn giẫm bẹp, xé nát chúng ta ra. Có thể. Và chỉ do tình cờ… – Giọng tôi run run.

– Kelvin!

– Không, không sao, tôi cảm thấy bình thường. Anh tốt. Nó cũng thế. Tất cả đều tốt. Nhưng để làm gì? Hãy giải thích cho tôi rõ. Để làm gì? Anh làm vậy để làm gì? Anh đã nói gì với cô ấy.

– Sự thật.

– Sự thật. Sự thật nào?

– Chính anh cũng biết đấy. Tốt nhất là hãy đến chỗ tôi. Chúng ta sẽ viết báo cáo. Đi thôi.

– Khoan đã. Nhưng anh muốn gì, tôi không hiểu. Anh không định rời bỏ trạm kia mà?

– Đúng, tôi muốn ở lại.